تلقي جهان از نقش ايران در سوريه

در حاليكه اعتراضات در سراسر ايران بالا و پائينيهاي گوناگوني را بعد از شدتيافتگي اخير آن در اوائل امسال تجربه ميكنند، تحليلگران مختليف مشغول نوشتن پيرامون تحولات داخلي و خارجي اين كشور مهم ميباشند.

اخيراً، در حاليكه انزواي بينالمللي رفته رفته تأثيرات بيشتري ميگذارد، نگرانيهاي تهران همچنين در خارج از مرزهايش در حال افزايش است.

جهت ايستادن در كنار مردم ايران، جامعه بينالمللي بايد قيمت تخاصمات را براي تهران افزايش دهد.

مدتي پيش در مطلبي اين مسأله را بررسي كرده كه چگونه ايران در حال از دست دادن اروپا ميباشد. اين مسأله بطور خاص حائز اهميت است كه فرانسه در حال فاصله گرفتن از ايران بوده و روابط رئيس جمهور امانوئل ماكرون با ايالات متحده در حال بهبود است.

با توجه به اين واقعيت كه اقتصاد ايران به شدت نيازمند روابط تجاري با شركتهاي بزرگ فرانسوي است، چنين تحولاتي براي حاكمان رژيم ايران بسيار نگرانكننده شدهاند.

پرزيدنت ماكرون اخيراً تهديد به بكارگيري نيروي نظامي عليه رژيم اسد در سوريه كرد. بطور عمده افراد معتقدند اين رژيم به يمن حمايت ايران و روسيه كماكان بر مسند قدرت باقي مانده است.

به گفته خبرگزاري رويتر، اگر نزاع سوريه شاهد بكارگيري تسليحات شيميايي عليه شهروندان باشد، در حاليكه اين مسأله نقض توافقنامههاي بينالمللي است، «فرانسه حمله خواهد كرد.»

ماكرون افزود، «در مورد تسليحات شيميايي، من خط قرمزي را تعيين كرده و اكنون آن را مورد تأكيد قرار ميدهم. اگر ما شواهد ثابت شدهاي از بكارگيري تسليحات شيميايي تعريف شده در توافقنامهها داشته باشيم، به مكاني كه در آن توليد ميشوند حمله خواهيم كرد.»

در ماه مه گذشته، ماكرون تأكيد نمود بكارگيري تسليحات شيميايي «مرز سرخ» است. در بروز كردن موضع خود، ماكرون از تماس تلفني جمعه گذشته با همتاي روسي خود ولاديمير پوتين استفاده كرد تا نگراني جدي خود را در مورد شواهد بكارگيري بمب كلر عليه شهروندان در سوريه مورد تأكيد قرار دهد.

در هفتههاي اخير، تيمهاي نجات و گروههاي امدادگر در سوريه، و همچنين دولت آمريكا، مكرراً دمشق را متهم به بكارگيري متعدد گاز گلر به عنوان سلاح شيميايي عليه شهروندان در قوطه و ادلب نمودهاند.

اين ماده شيميايي  بسيار خطرناك، كه سوريه مدعي است بطور قانوني براي كاربردهايي مانند تصفيه آب حامل اين مواد ميباشد، وقتي به عنوان يك سلاح استفاده شده ميتواند باعث خفگي و مرگبار باشد.

سازمان «سوريها براي حقيقت و عدالت» گزارش ميكند موشكهاي حاوي گازهاي سمي كه قوطه را هدف قرار داده متعلق به ايران بودند:

«به گفته بلينگكات، مهمات استفاده شده در حمله اول فوريه مهمات راكتي تعبيهشده هستند و بر اساس راكتهاي 107 ميليمتري تغييريافته ايراني ميباشند. كلاهك استاندارد آن با يك سيلندر بزرگ گاز فشردهشده جايگذين شده و پرههاي انتهايي به راكت افزوده شدهاند.»

چنين تحولاتي در كنار مشكلاتي ديگر در حال شكلگيري براي ايران ميباشند. اين مسأله در اظهارات قوي مقامات ارشد آمريكايي و شخصيتهاي ديگر ديده ميشود.

دانيل كوتس، رئيس اطلاعات ملي آمريكا روز سهشنبه در جلسه استماع كميته منتخب اطلاعات سناي آمريكا گفت:

«ايران كماكان اصليترين دولت حامي تروريسم بوده و كمكهاي مالي، تسليحات پيشرفته و تاكتيكهايي را تأمين ميكند، گروههاي شبهنظامي و تروريستي در سراسر خاورميانه را هدايت ميكند و به عنوان نيروي پشتيبان شبكهيي از عاملين را در سراسر جهان جهت محقق ساختن حملات تروريستي احتمالي ترويج ميدهد.»

در يك يادآوري ديگر از مشكلات ايران در مورد توافق هستهيي جنجالي، كه رسماً به عنوان ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺎﻣﻊ اﻗﺪام ﻣﺸﺘﺮك (برجام) شناخته ميشود، جان بولتون، سفير سابق آمريكا در ملل متحد در يك مصاحبه تلويزيوني با فاكس نيوز گفت تنها سه ماه به اولتيماتوم رئيس جمهوري آمريكا دونالد ترامپ در مورد تصميم پيرامون آينده اين توافق باقي مانده است.

وعدههايي داده شده بود كه در نتيجه اين قرارداد تهران وارد جامعه ملل متمدن خواهد شد. نتيجه، اما، همه چيز غير از آن بود.

ركس تيلرسون، وزير خارجه آمريكا روز چهارشنبه فراخوان دولت خود را مجدداً تكرار كرد و از ايران خواست سوريه را ترك كند. او تهران را متهم به بيثباتسازي خاورميانه از طريق حضور نظامي خود نمود.

تيلرسون در يك كنفرانس مطبوعاتي در امان، پايتخت اردن تأكيد كرد، «ايران بايد پرسنل نظامي و شبهنظاميان خود را از سوريه خارج كند، و اجازه دهد اميدي براي روند صلح در ژنو ايجاد شود.»

همانطور كه در گذشته بصورت مبسوط استدلال شده است، يك ديدگاه جالب اكنون در مورد اينكه چگونه واشينگتن ميتواند فشار معنيداري بر تهران اعمال كند، در حال شكلگيري است. اين بطور خاص در زماني كه معترضين شعار به رژيم ايران ميدهند، «سوريه را رها كن، فكري به حال ما كن،» از اهميت بالايي برخوردار است.

در يك مقاله نيويورك پست اخيراً آمده است:

«اكنون زمان آن است كه ترامپ، در همكاري نزديك با متحدين منطقه، يك عامل بازدارنده قوي نظامي در قبال گسترش ايراني تشكيل دهد. دولت وي در اكتبر سپاه پاسداران را يك نهاد تروريستي اعلام كرد و در همين راستا او بايد پايگاهها و تسليحات كليدي سپاه در سوريه را هدف قرار دهد. چنين رويكردي ميتواند از يك نزاع بزرگ جلوگيري كند.»

ايران درك ميكند پمپاژ پول بيشتر به كشورهاي ديگر باعث شدت يافتن بحرانهاي سياسي داخلي خواهد شد.

همچنين، ممكن است بطور مشخص واشينگتن بر بستن «پل زميني» ايران، كه تهران را به دمشق وصل كرده تا بصورت ساده تمام منطقه را تحت تأثير نفوذ خود قرار داده و به مديترانه وصل شود.

بعد از قيام اخير رژيم ايران بسيار آسيبپذير است. نگراني عمومي و خواستههاي معترضين براي تغييرات بنيادين پاشنه آشيلهاي تهران هستند.

تشخيص و حمايت از اين عنصر مشخص كه بتواند اين تغيير را محقق سازد بسيار كليدي است.